Ειδική γλωσσική διαταραχή

Ο όρος ειδική γλωσσική διαταραχή αναφέρεται σε μία ομάδα παιδιών που παρουσιάζουν περιορισμούς στην γλωσσική ανάπτυξη, παρά το γεγονός ότι δεν παρουσιάζουν αισθητηριακές, νοητικές και νευρολογικές ανεπάρκειες ικανές να εξηγήσουν την απόκλιση της γλωσσικής ανάπτυξης. Η ειδική γλωσσική διαταραχή μπορεί να είναι εκφραστικού τύπου, αντιληπτικού τύπου ή μικτή.

Η συμπτωματολογία της διαταραχής περιλαμβάνει τα εξής:

Εκφραστικού τύπου:

• Στην ηλικία των 2 ετών δεν προφέρει μεμονωμένες λέξεις
• Στην ηλικία των 3 ετών δεν καταφέρνει να σχηματίσει απλές προτάσεις
• Περιορισμένο λεξιλόγιο
• Υπερβολική χρήση μικρού αριθμού λέξεων με γενική σημασία (π.χ. αντωνυμίες)
• Δυσκολία εύρεσης της κατάλληλης λέξης
• Μικρό μήκος φράσεων
• Ανώριμη δομή των προτάσεων
• Συντακτικά λάθη (π.χ. λάθος σειρά των λέξεων στην πρόταση)
• Γραμματικά λάθη (π.χ. παραλείψεις καταλήξεων και προθεμάτων, αδυναμία χρήσης άρθρων, προθέσεων, αντωνυμιών, κλίσης ονομάτων και ρημάτων)
• Λανθασμένες υπεργενικεύσεις των κανόνων της γραμματικής
• Έλλειψη αφηγηματικής ικανότητας
• Δυσκολία αντίληψης της χρονικής ακολουθίας των γεγονότων
• Δυσκολίες στην παραγωγή των φωνημάτων

Τα παιδιά με αυτού του τύπου την διαταραχή παρουσιάζουν καλή μη λεκτική επικοινωνία, καλή αντιληπτική λεκτική ικανότητα, καλά ανεπτυγμένο λειτουργικό και συμβολικό παιχνίδι, καλά ανεπτυγμένη κοινωνικότητα. Προσπαθούν να επικοινωνήσουν με μη λεκτικούς τρόπους, χρησιμοποιώντας μίμηση και χειρονομίες και εξαιτίας της εκφραστικής δυσκολίας τους μπορεί να παρουσιάζουν εκνευρισμό, δυσκολία στις σχέσεις με συνομήλικους, απορρύθμιση της συμπεριφοράς, υπερδραστηριότητα και απροσεξία, ειδικά στα παιδιά σχολικής ηλικίας.

• Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις η εκφραστική ικανότητα είναι διαταραγμένη
• Στην ηλικία των 12 μηνών δεν αναγνωρίζουν οικίες προσφωνήσεις
• Στην ηλικία των 18 μηνών δεν αναγνωρίζουν τουλάχιστον μερικά οικεία αντικείμενα
• Στην ηλικία των 2 ετών δε μπορούν να ακολουθήσουν απλές συνηθισμένες οδηγίες
• Αδυναμία κατανόησης της γραμματικής δομής της γλώσσας
• Αδυναμία κατανόησης των παραλεκτικών στοιχείων της γλώσσας (τόνος, φωνή, χροιά, χειρονομίες)

Όπως και παραπάνω η διαταραχή συνοδεύεται από υπερδραστηριότητα, απροσεξία, δυσκολίες στην συμπεριφορά, κοινωνική αδεξιότητα, απομόνωση, αδικαιολόγητη συστολή, άγχος. Επίσης παρατηρούνται περιορισμένα ενδιαφέροντα, φτωχή κοινωνική μίμηση, καταφύγιο είναι οι γονείς τους, χειρονομούν σχεδόν φυσιολογικά και προσπαθούν να μεταφέρουν το κατάλληλο μήνυμα στον συνομιλητή τους με οποιοδήποτε τρόπο.

Πηγή:
Καλαντζής Γ. Κώστας (2011). Διαταραχές του λόγου στην παιδική ηλικία: Φωνή-Ομιλία-Ανάγνωση-Γραφή. Αθήνα: Παπαζήση